13 września 2018 r. w Kroczycach k. Zawiercia (Woj. Śląskie) z inicjatywy asp. sztab. rez. Jerzego Jędrusika – członka Okręgu Śląskiego Związku Oficerów Rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej, została odsłonięta pamiątkowa tablica historyczna poświęcona walkom strzelców 5 pułku strzelców konnych we wrześniu 1939 roku.
Jerzy Jędrusik witając przybyłych gości, w tym współautora książki o 5 psk Macieja Małozięcia, przedstawicieli Urzędu Gminy Kroczyce i młodzież szkolną przypomniał wydarzenia z 1939 roku.
Treść tablicy przypomina o nieco zapomnianym epizodzie walk żołnierza polskiego w kampanii wrześniowej na terenie Gminy Kroczyce. 3 września 1939 roku na punktach oporu w rejonie Góry Berkowej i Kroczyc Okupnych żołnierze 5 psk ze składu Krakowskiej Brygady Kawalerii toczyli wielogodzinne ( 6.00 – 17.00) walki opóźniające. W trakcie tych walk zniszczyli lub uszkodzili co najmniej 4 czołgi i 5 samochodów pancernych wroga, zadając także spore straty w ludziach. Walki te pozwoliły na zorganizowany odwrót innych jednostek ze składu KBK. Odsłonięcia tablicy dokonał Paweł Bugaj z Urzędu Gminy Kroczyce i Mieczysław Szczygielski ze Stowarzyszenia Spadkobierców Polskich Kombatantów II Wojny Światowej - Okręg Zawierciański.
Następnie w miejscowym domu kultury Maciej Małozięć - historyk i działacz Światowego Związku Żołnierzy AK z Dębicy, przeprowadził prezentację omawiając historię 5 psk i jego walki we wrześniu 1939 roku. Przypomniał, że w czasie okupacji w rejonie Dębicy działał oddział partyzancki AK imienia 5 psk. Uroczystość cieszyła się dużym zainteresowaniem młodzieży i już podczas spotkania zaplanowano bardziej okazałe upamiętnienie tej historii za rok z okazji 80 rocznicy wybuchu II Wojny Światowej.
J.J.
