To już kolejna monografia ppor. rez. dr Ryszarda Stefaniaka. Tym razem poświęcona tradycjom w okresie adwentu i czasu Bożego Narodzenia na Wschodnich Kresach II Rzeczypospolitej.
W książce autor pisze m.in., że „Kresy Wschodnie II Rzeczypospolitej obejmowały swoim zasięgiem województwa: wileńskie, nowogródzkie, poleskie, wołyńskie, tarnopolskie, stanisławowskie i lwowskie. Kulturę i obyczaje ludności zamieszkującej to pogranicze kształtowała religia i tradycje żyjących tam narodów. Ich wzajemne przenikanie się sprawiało, że były Kresy regionem niezmiernie różnorodnym i kulturowo bogatym.
Ważnym elementem kresowej kultury była ich polskość, która stopniowo zanikała z chwilą wygnania Polaków z ich rodzinnych stron i przyłączenia tych ziem do Związku Radzieckiego. Sowieci systematycznie niszczyli wszystko co związane było z polskością.
Gdyby Polacy na Kresach pozostali, (a wielu pozostało), czekałyby ich łagry, więzienia, deportacje, nacjonalizacja i kołchozy. Nasi Rodacy zmuszeni do ucieczki z rodzinnych ziem osiedlali się w Macierzy, głównie na Kresach Zachodnich. Tam też zaczęli nowe życie, nie zapominając o stronach rodzinnych.
Do dziś z rozrzewnieniem wspominają piękno swych wsi, miast i miasteczek, tradycje, obyczaje i język. Pamiętają, że dzielili swoją ziemię z Litwinami, Białorusinami, Ukraińcami i Żydami. Nie mogą przeboleć tego, że w wojennej zawierusze utracili najbliższych i rodzinne pamiątki. Pamiętają o tych tragicznych czasach i ofiarach przodków. Choć Kresy pozostały daleko, to wciąż są blisko, bo stanowią trwale dziedzictwo naszego narodu.
Zawarte w tej pracy wspomnienia o Kresowym Bożym Narodzeniu, ilustrowane starą kartą pocztową są opowieściami ze świata, który odszedł, ale wciąż żyje w sercach i umysłach Kresowian. Zapewne wiele z opisanych w tych wspomnieniach obyczajów świątecznych, odnajdziemy w innych regionach Polski'. Świąteczne zwyczaje z Kresów Wschodnich II Rzeczypospolitej mają jednak niepowtarzalną magię, ducha, czar i urok.”
Ryszard Stefaniak, to doktor nauk humanistycznych w dziedzinie historii, członek częstochowskiego Koła Związku Oficerów Rezerwy RP, honorowy członek Stowarzyszenia Rodzina Katyńska, a także – nauczyciel historii i obecny zastępca prezydenta Miasta Częstochowy.
A.W.
