11 października 2023 r., na Skwerze im. Maryny Falskiej przy ul. Schroegera, na warszawskich Bielanach, z udziałem przedstawicieli Związku Oficerów Rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej, odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą majorowi Adolfowi Pilchowi.
W uroczystości ZOR RP reprezentowali: Marcin Łada – wiceprezes ZG i płk w st. spocz. Henryk Łazarski.
Mjr Adolf Pilch, ps. „Góra”, „Dolina”, Powstaniec Warszawski, Cichociemny, Dowódca Zgrupowania Stołpecko-Nalibockiego Armii Krajowej, uczestnik walk w Puszczy Kampinoskiej, jest uważany za jednego z najlepszych polskich partyzantów z okresu II wojny światowej. W trakcie Powstania Warszawskiego razem ze swoimi żołnierzami brał udział w szturmie na lotnisko bielańskie 2 sierpnia 1944 r.. W nocy tego samego dnia jego oddział dokonał skutecznego ataku na liczny batalion Brygady SS-RONA stacjonującej we wsi Truskaw. Za swoje zasługi major Adolf Pilch odznaczony został m.in.: Krzyżem Virtuti Militari, Krzyżem Walecznych (czterokrotnie) oraz Medalem "Polonia Mater Nostra Est”.
Odsłonięcia tablicy mjr. Adolfa Pilcha dokonali: burmistrz Dzielnicy Bielany Grzegorz Pietruczuk, wicemarszałek Sejmu RP Małgorzata Gosiewska, poseł Joanna Fabisiak, pomysłodawca tablicy Darek Marciniak i por. Witold Grzybowski, towarzysz broni majora.
W uroczystości uczestniczyli przedstawiciele: środowisk kombatanckich, Sejmu RP, instytucji państwowych, miasta i dzielnicy, służb mundurowych, bielańskiej Rady Seniorów oraz szkół.
Szerzej o historii mjra Pilcha opowiedział zebranym porucznik Witold Grzybowski, jeden z „doliniaków” i jego towarzysz broni. Przywołał słowa kpt. Józefa Krzyczkowskiego, ps. "Szymon", dowódcy AK Grupy Kampinos. – Pilch nie walczył o zaszczyty, a o sprawę. Umiał przewodzić innymi, posiadał autorytet moralny – cytował Grzybowski.
– Mjr Pilch mimo tego, że był jednym z najdzielniejszych żołnierzy okresu II wojny światowej, nie jest powszechnie znany. Dzięki "Dolinie" i jego podkomendnym w trakcie Powstania Warszawskiego odniesiono wiele spektakularnych zwycięstw. Na nim i na jego żołnierzach możemy wzorować się my i młode pokolenia – mówiła Małgorzata Gosiewska, Wicemarszałek Sejmu RP.
– Nie wszyscy czytają książki historyczne. Nie wszyscy uważają na lekcjach historii. Ale ktoś może zatrzyma się właśnie tutaj, przy tej tablicy i dowie się o mjrze Pilchu – mówiła poseł Joanna Fabisiak. Zwracając się do kombatantów, dodała – Jesteśmy wdzięczni Wam za to, że walczyliście o Ojczyznę i dbacie o zachowanie pamięci o tych wydarzeniach dla kolejnych pokoleń.
Następnie przemówił Burmistrz Grzegorz Pietruczuk. – Uczciliśmy dzisiaj człowieka, który został zapomniany, choć dokonał rzeczy niesamowitych. Po lekturze jego biografii zastanawiałem się długo, dlaczego jego postać zatarła się w historii, w tym tej dzielnicowej. Adolf Pilch był przecież człowiekiem niezwykłym i zasłużył na miejsce w naszej pamięci – mówił burmistrz Pietruczuk. – Dziękuję Darkowi Marciniakowi i Grupie Historycznej Zgrupowania „Radosław” za wyjście z inicjatywą jego upamiętnienia. Podziękowania kieruję również do Dyrektora Artura Gierwatowskiego z Huty ArcelorMittal Warszawa za ufundowanie tablicy.
– Z jednej strony mamy człowieka, który swoim bogatym życiorysem mógłby obdzielić wielu innych ludzi. Z drugiej jest to człowiek zwyczajny, wychowanek szkół II Rzeczypospolitej, cywil, który przed wojną nie dowodził żołnierzami – mówił Kazimierz Krajewski, Prezes Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Okręgu Wileńsko-Nowogródzkiego. – Losy „doliniaków” po wojnie były gorzkie. Zapominano o nich na kilkadziesiąt lat. A jeśli pamiętano, to tylko w negatywach. W komunistycznej Polsce groziło im więzienie i śmierć.
Na zakończenie uroczystości głos zabrał por. Józef Kassyk, przewodniczący Bielańskiego Klubu Kombatanta, który porównał mjra Pilcha do panteonu wielkich bohaterów takich jak Witold Pilecki.
Podczas uroczystości por. Witoldowi Grzybowskiemu ps. „Kot” i nieobecnemu mjr. Waldemarowi Sielickiemu, ps. „Mały”, żołnierzom z oddziału mjra Pilcha, przyznane zostały medale Pro Bono Poloniae. Odznaczenia w imieniu ministra Jana Józefa Kasprzyka wręczyła Wicemarszałek Sejmu Małgorzata Gosiewska.
Major Pilch i jego oddział, z którym w czasie Powstania Warszawskiego dotarł do Puszczy Kampinoskiej stanowił trzon Armii Krajowej Grupy Kampinos. Polacy z Kresów Rzeczypospolitej walczyli w Powstaniu Warszawskim! Warto o tym pamiętać i uczyć tej historii młodzież. Przeprowadzenie blisko tysiącosobowego oddziału w warunkach wojennych z Puszczy Nalibockiej do Puszczy Kampinoskiej (ponad 500 km) było wyczynem nie mającym sobie równych w historii II wojny światowej.
Przedstawiciele ZOR RP (koła w Starych Babicach) od lat pamiętają o bohaterskim Majorze. Jego dzieje przypominamy podczas spotkań historycznych w gminie Stare Babice, a zwłaszcza podczas święta Szkoły Podstawowej w Borzęcinie Dużym im. Armii Krajowej Grupy Kampinos (26 X). Dla wszystkich osób zainteresowanych niezwykłymi dziejami majora Pilcha polecamy książkę jego autorstwa pt. „Partyzanci trzech puszcz”. Cześć Jego Pamięci!
M.Ł.
Źródło: https://bielany.um.warszawa.pl/-/odslonilismy-tablice-adolfa-pilcha
