19 września 2025 r., Gmina Fajsławice oraz Towarzystwo Przyjaciół Fajsławic, zorganizowało wyjątkowe wydarzenie - konferencję historyczną „W imię honoru – Antoni Kopaczewski „Lew” i jego żołnierze”. Uczestniczył w niej mjr w st. spocz. Janusz Rzepka – prezes Okręgu Lubelskiego Związku Oficerów Rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej.
Wydarzenie miało na celu upamiętnienie postaci Antoniego Kopaczewskiego ps. „Lew” i jego żołnierzy, którzy walczyli w strukturach Polskiego Państwa Podziemnego, wydarzeń historycznych związanych z Polskim Państwem Podziemnym, mających miejsce na terenie Gminy Fajsławice - głównie tragicznego w skutkach wydarzenia z 8 września 1946r., kiedy to na posesji rodziny Dziachanów na Ignasinie oddział Armii Krajowej następnie Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość Antoniego Kopaczewskiego ps. „Lew” stoczył ostatnią walkę z grupą operacyjną Urzędu Bezpieczeństwa i Milicji Obywatelskiej. Zginęli jego współtowarzysze, a także właściciele posesji Stanisław Dziachan, jego żona Helena oraz ich 4-letnia córeczka Anna.
Konferencję poprzedziła msza święta, odprawiona w intencji poległych przez proboszcza parafii Fajsławice ks. Roberta Śliża i kapelana Stanisława Górę, po której zebrani udali się na cmentarz parafialny w Fajsławicach, gdzie na grobie rodziny Dziachanów złożono wieńce, zapalone znicze i zmówiono modlitwę.
Następnie uczestnicy udali się pod pomnik w Ignasinie, upamiętniający to tragiczne wydarzenie, które rozegrało się w tym miejscu 08 września 1946r. Tu zgromadzeni również oddali hołd i cześć poległym, składając kwiaty, znicze i oddając się chwili zadumy i refleksji, nad losem żołnierzy oddziału „Lwa”, jak i członków rodziny, która dała im schronienie.
Wójt Gminy Fajsławice Janusz Pędzisz skierował do zebranych ważne słowa: Rocznicę wydarzeń sprzed 79 lat dzisiaj czcimy oddając szacunek tragicznie poległym. Naszą powinnością bowiem jest pamiętać o przeszłości, historii naszej lokalnej społeczności. To nasze wspólne doświadczenie, które powinno ubogacić świadomość, poczucie tożsamości wspólnego dziedzictwa.
Zaplanowana Konferencja odbyła się w sali widowiskowej Gminnego Ośrodka Kultury w Fajsławicach. Wstępem był występ wokalny, przygotowany przez uczniów z klas 7-8 szkoły podstawowej w Fajsławicach, wprowadzający wszystkich w atmosferę tamtych lat.
Jako pierwszy głos zabrał Członek Zarządu Województwa Lubelskiego Marcin Szewczak, podkreślając rolę historycznych wydarzeń i związanych z nimi miejsc pamięci w dziedzictwie kulturowym województwa lubelskiego, a także w uwzględnieniu ich w tworzeniu marki turystycznej Kraszczady i planowanym wyznaczeniu nowego szlaku turystycznego, na którym oznakowane będą m.in. miejsca pamięci promujące historię danego regionu.
Konferencję prowadzili prelegenci z Instytutu Pamięci Narodowej - Paweł Skrok z Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Lublinie oraz prof. Tomasz Panfil z Biura Edukacji Narodowej Centrali IPN w Warszawie.
Na zakończenie odbyło się podsumowanie gminnego konkursu historycznego, związanego z postacią Antoniego Kopaczewskiego ps. „Lew”, organizowanego we współpracy ze Szkołami Podstawowymi Gminy Fajsławice. Laureaci zarówno konkursu pisemnego jak i plastycznego otrzymali atrakcyjne nagrody.
Podczas wydarzenia obecni mogli obejrzeć wystawę przygotowaną przy współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej, prezentującą fotografie, dokumenty oraz informacje o konspiracji niepodległościowej na Lubelszczyźnie, a także wystawę prac konkursowych.
Zadanie współfinansowane zostało przez Województwo Lubelskie.
Tekst: Janusz Rzepka
Foto: UG Fajsławice
