12 kwietnia 2024 r., delegacja Związku Oficerów Rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej uczestniczyła w otwarciu wystawy czasowej w Muzeum Katyńskim w Warszawie pt. „Ostatni lokator Pałacu Lubomirskich Generał Mieczysław Smorawiński”.
Delegację ZOR RP stanowili: Marcin Łada – wiceprezes ZG, kpt. w st. spocz. Janusz Rzepecki – wiceprezes Okręgu Łódzkiego, st. chor. sztab. Stefan Wyszyński – prezes Koła ZOR RP w Warszawie i członek ZG.
Wystawa poświęcona najmłodszemu z polskich generałów II RP powstała w Muzeum Narodowym w Lublinie, od 12 kwietnia jest prezentowana w nowej odsłonie i aranżacji w Muzeum Katyńskim w Warszawie. Ekspozycja będzie dostępna dla zwiedzających do końca lipca br. Serdecznie ją Państwu polecamy!
Podczas uroczystego otwarcia wystawy do zebranych przemawiali m.in.: Dyrektor Muzeum Wojska Polskiego gen. dyw. w st. spocz. prof. Bogusław Pacek, Kierownik Muzeum Katyńskiego Sebastian Karwat i Kacper Ciesielski, który opowiadał szczegółowo o wystawie i oprowadzał po ekspozycji przybyłych gości. Wśród zebranych byli m.in. przedstawiciele Rodzin Katyńskich, osoby reprezentujące WP i różne instytucje państwowe.
Wystawa dotycząca gen. Smorawińskiego jest wyjątkowa, poprzez los jednego człowieka stanowi bowiem wprowadzenie do całej ekspozycji Muzeum Katyńskiego poświęconego tysiącom ofiar.
12 kwietnia 1943 roku, 81 lat temu, syn generała Jerzy Smorawiński poszedł do niemieckiego urzędu, aby zapytać o los swojego ojca. Tam otrzymał informację o jego śmierci. Jako jeden z pierwszych poznał tragiczną prawdę. Niemcy usiłowali tragedię katyńską wykorzystać propagandowo, wielokrotnie nakłaniali żonę generała Helenę Smorawińską do współpracy, co było pokazane m.in. w filmie Andrzeja Wajdy „Katyń”.
Wystawa w warszawskim Muzeum Katyńskim jest biograficzną opowieścią o życiu generała Mieczysława Smorawińskiego, składa się z trzech rozdziałów. I rozdział – obrazuje legiony i Wojsko Polskie, II – okres międzywojenny (generał jako: mąż, ojciec i dowódca). III część – epilog Katyń. Filarem wystawy są wyjątkowe pamiątki osobiste – dar rodziny Smorawińskich przekazany do oddziału Martyrologii Muzeum Lubelskiego.
Generał Mieczysław Smorawiński urodził się w 1893 roku w Kaliszu, żył 47 lat. Za udział w walkach w I wojnie światowej i udział w wojnie polsko-bolszewickiej otrzymał m.in.: Virtuti Militari V klasy, czterokrotnie Krzyż Walecznych, francuską Legię Honorową i odznaczenia austro-węgierskie. Był wielokrotnie ranny.
Już jako nastolatek, jeszcze przed I wojną światową, był zaangażowany w działalność niepodległościową, aktywnie działał w organizacjach: „Zarzewie”, „Armia Polska” i w Drużynach Strzeleckich. W 1914 r. został legionistą 2 pułku piechoty. Walczył w Karpatach, a także w największej bitwie legionów - pod Kostiuchnówką. Po kryzysie przysięgowym pozostał w armii. W1918 r. już jako major, wstąpił do Wojska Polskiego. Walczył z Ukraińcami w rejonie Żółkwi, usiłował przebić się na odsiecz do Lwowa. W Walkach z Ukraińcami i Rosją sowiecką dowodził wieloma pułkami piechoty legionów (m.in.: 8,9,4), w 1920 roku dowodził 4 brygadą piechoty, w rejonie Hrubieszowa walczył z Armią Konną Siemiona Budionnego, gdzie został ciężko ranny.
Podczas przewrotu majowego opowiedział się po stronie Marszałka Józefa Piłsudskiego. W 1928 roku został wyniesiony do rangi generała brygady – tym samym został najmłodszym generałem w Wojsku Polskim II RP.
Wybuch II wojny światowej zastał go na stanowisku Dowódcy Okręgu Korpusu nr 2 w Lublinie. Generał tworzył improwizowaną Grupę Dęblin-Sandomierz, wspierał powstanie Armii Lublin. Walki zakończył we Włodzimierzu Wołyńskim, gdzie poddał się Sowietom, którzy obiecywali zwolnić żołnierzy i oficerów. W listopadzie 1939 r. został osadzony w Kozielsku. Zamordowano go 9 kwietnia 1940 r.
Ciało generała Smorawińskiego zidentyfikowano w 1943 roku podczas prac ekshumacyjnych prowadzonych przez Niemców, poinformowała o tym fakcie 15 kwietnia 1940 r. prasa gadzinowa: „Goniec Krakowski” i „Nowy Kurier Warszawski”. Generała pochowano w osobnym grobie, podobnie jak gen. Bronisława Bohaterewicza, który został również wówczas zidentyfikowany. W tamtym czasie w Katyniu odnaleziono także ciała gen. Henryka Minkiewicza i kontradmirała Ksawerego Czernickiego. Warto pamiętać, że wśród ofiar zbrodni katyńskiej jest co najmniej 19 generałów WP, czterech zamordowano w Katyniu, a pozostałych w: Charkowie, Kijowie i Bykowni.
W 1944 roku grób generała Smorawińskiego został zlikwidowany przez Sowietów. Ciało ponownie odnaleziono w 1995 roku podczas prac polskich archeologów i pochowano je na terenie Cmentarza w Katyniu. Cześć Jego Pamięci!
Podczas spotkania w Muzeum Katyńskim przedstawiciele ZOR RP oddali hołd wszystkim pomordowanym z zbrodni katyńskiej w Memoriale Muzeum. Cześć Bohaterom!
M.Ł.
