4 sierpnia 2025 r., w Bobach -Wsi (Powiat Kraśnicki, Woj. Lubelskie) i Chruślinie (Powiat Opolski, Woj. Lubelskie), członkowie Okręgu Lubelskiego Związku Oficerów Rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej oddali hołd Powstańcom Styczniowym w 162. rocznicę II bitwy pod Chruśliną.
Organizatorami uroczystości byli: ppor. rez. Piotr Kowalski – wiceprezes Okręgu Lubelskiego ZOR RP i kpr. rez. Jacek Zdenicki. Poza organizatorami, Okręg Lubelski Związku Oficerów Rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej reprezentowali: mjr w st. spocz. Janusz Rzepka – pełniący obowiązki prezesa Okręgu Lubelskiego i plut. rez. Artur Kręcisz.
W uroczystości wzięli udział druhowie z Ochotniczej Straży Pożarnej Dzierzkowice Rynek w składzie: dh Sylwester Krakowiak, dh Grzegorz Morszczyzna, Marek Makulus i Antoni Kowalski.
Uczestnicy uroczystości oddali hołd Powstańcom Styczniowym, zapalając znicze na powstańczej mogile-kopcu przed OSP Boby. Następnie uczestnicy obchodów udali się do Chruśliny, gdzie została stoczona bitwa z wojskiem rosyjskim. Na „Złotej Górze” reprezentanci Związku Oficerów Rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej i Ochotniczej Straży Pożarnej Dzierzkowice Rynek złożyli wieniec i wiązankę kwiatów oraz zapalili znicze przed pomnikiem upamiętniającym gen. Michała Haydenreicha-Kruka i jego walecznych żołnierzy.
Tradycyjnie na zakończenie obchodów wszyscy zgromadzili się przy wojskowym ognisku.
XXX
II bitwa pod Chruśliną została stoczona 4 sierpnia 1863 roku przez Powstańców Styczniowych z wojskiem rosyjskim. Brały w niej udział oddziały powstańcze Krysińskiego, Wierzbickiego, Lutyńskiego, Jarockiego i Grzymały w sile 1600 ludzi (800 strzelców, 600 kosynierów i 200 jazdy). Połączonymi partiami powstańczymi dowodził naczelnik wojenny województw lubelskiego i podlaskiego podpułkownik Michał Haydenreich ps. „Kruk”, który oczekiwał w Chruślinie na transport broni i amunicji z Galicji (zabór austriacki). Na wiadomość o zbliżającej się kolumnie rosyjskiej liczącej 1300 żołnierzy z 3 działami (6 rot piechoty i Kozacy) uszykował swoich żołnierzy do walki na wzniesieniach za wsią, na skraju lasu. Bitwa rozpoczęła się przed południem atakiem żołnierzy rosyjskich na centrum ugrupowania wojsk polskich, który odparł major Krysiński. Wówczas Rosjanie próbowali oskrzydlić powstańców, jednak ponownie zostali odparci przez majora Wagnera. Następnie uderzyli wszystkimi siłami na oba skrzydła polskie jednocześnie, lecz ich atak po raz trzeci załamał się pod silnym ogniem polskich strzelców. Wycofujących się Moskali zaatakowali kosynierzy i krakusi, którzy ścigali nieprzyjaciela przez kilkanaście kilometrów, aż do Urzędowa. W bitwie Polacy stracili 2 zabitych i 30 rannych, a Rosjanie aż 14 oficerów i nieznaną liczbę żołnierzy. Za zwycięstwo pod Chruśliną i cztery dni później pod Żyrzynem Rząd Narodowy mianował Michała Haydenreicha-Kruka generałem.
Tekst: Jacek Zdenicki
Foto: Antoni Kowalski, Piotr Kowalski i J. Z.
