8 sierpnia 2025 r., w Borzęcinie Dużym (Powiat Warszawski Zachodni), z udziałem członków Koła Związku Oficerów Rezerwy Rzeczpospolitej Polskiej w Starych Babicach, odbyła się uroczystość religijno - patriotyczna poświęcona upamiętnieniu ofiar niemieckiej zbrodni dokonanej w tej miejscowości 81 lat temu.
W uroczystości uczestniczyli członkowie Koła ZOR RP w Starych Babicach: Marcin Łada – prezes Koła - jednocześnie wiceprezes ZG, ppor. w st. spocz. Paweł Piotrowski, kpr. w st. spocz. Bogdan Mińkowski, Tadeusz Wiśniewski i Bernard Oloś.
Uroczystość rozpoczęła się o godz. 17:30 mszą świętą w kościele pw. św. Wincentego Ferreriusza w Borzęcinie Dużym, którą odprawiał proboszcz ks. prałat Zdzisław Rogoziński. Duchowny przypomniał podczas kazania wiersz Adama Asnyka „Do młodych” i jego niezwykłe przesłanie: Ale nie depczcie przeszłości ołtarzy, Choć macie sami doskonalsze wznieść: Na nich się jeszcze święty ogień żarzy, I miłość ludzka stoi tam na straży, I wy winniście im cześć!
W kościele przemówił do zebranych także wiceprezes ZG Marcin Łada, który odczytał modlitwę powstańca warszawskiego Jana Romockiego ps. Bonawentura - „Modlitwę Szarych Szeregów” i przypomniał kulisy jej powstania.
W uroczystości uczestniczyły rodziny ofiar, obecni byli przedstawiciele władz gminnych: Sławomir Sumka - Wójt Gminy Stare Babice, Jerzy Kłudkiewicz - radny gm. Stare Babice, Magdalena Dudek - przedstawicielka Rady Sołeckiej, a także Zofia Lasocka z chórem „Sami Swoi", mieszkańcy Borzęcina Dużego i okolicznych miejscowości.
Uroczystość przed Miejscem Pamięci Narodowej prowadził Tadeusz Wiśniewski. Podczas spotkania przemawiali: Wójt Gminy Stare Babice - Sławomir Sumka, który podziękował za kultywowanie pamięci o ofiarach niemieckich zbrodni, Wiceprezes ZG Marcin Łada, który przypomniał historię masakry w Borzęcinie Dużym, a także ks. prałat Zdzisław Rogoziński, który odmówił modlitwę za pomordowanych.
Korzystajmy z nowych technologii!
Marcin Łada w swoim przemówieniu zachęcił wszystkich, a zwłaszcza osoby starsze, do korzystania z nowych technologii. Okazuje się, że sztuczna inteligencja Gemini, którą dysponują już (za darmo) osoby korzystające z nowoczesnych telefonów komórkowych, a dokładniej ze smartfonów, ma w swoim zasobie wiele informacji historycznych, w tym właśnie historię masakry w Borzęcinie Dużym. Po zapytaniu Gemini o to wydarzenie dowiadujemy się co następuje: Masakra w Borzęcinie Dużym 8 sierpnia 1944 roku była odwetem Niemców na ludności cywilnej za akcję partyzancką (7 sierpnia 1944 r.) Armii Krajowej. Tego dnia grupa partyzantów z Grupy "Kampinos" zaatakowała niemiecki skład broni w Borzęcinie. Akcja zakończyła się niepowodzeniem. W odwecie za ten atak, Niemcy 8 sierpnia wkroczyli do wsi, ostrzelali domy, a następnie zgromadzili mieszkańców po jednej stronie ulicy. Wybrali spośród nich młodych mężczyzn i rozstrzelali ich. Ofiarą masakry padło 49 osób cywilnych. Wśród zamordowanych byli mieszkańcy Borzęcina, a także uciekinierzy z Warszawy, która była objęta Powstaniem Warszawskim. Wielu innych mieszkańców Borzęcina zostało wówczas wywiezionych na roboty przymusowe do Niemiec…
Gemini to nie tylko tekst, sztuczna inteligencja potrafi także tworzyć obrazy. Na zakończenie naszej relacji pokazujemy Państwu 5 obrazów stworzonych przez Gemini, które obrazują dramat mieszkańców Borzęcina Dużego z 8 sierpnia 1944 r.
Łatwy dostęp do wiedzy historycznej może powodować wzrost zainteresowania historią II wojny światowej młodzieży, to dobre zjawisko. Cieszy nas to, że praca historyczna wykonana przez członków Koła ZOR RP w Starych Babicach i prezesa Koła, jest już dostępna na światowych łączach informatycznych. Warto przypomnieć, że również Miejsce Pamięci Narodowej w Borzęcinie Dużym zostało współtworzone przez członków naszej organizacji m.in. przez Marcina Ładę i Tadeusza Wiśniewskiego w pełnej współpracy z władzami gminnymi i przedstawicielami lokalnej społeczności.
Pamięć o polskich bohaterach trwa, to niestety tragiczne wspomnienia, pełne bólu i smutnej refleksji. Podczas uroczystości Marcin Łada przypomniał m.in. postać komendanta borzęcińskiej straży ogniowej Ignacego Grzeleckiego, który poszedł na śmierć za swojego ojca i został rozstrzelany w publicznej egzekucji. Pamiętajmy o wszystkich Ofiarach wojny. Cześć Ich Pamięci!
M.Ł.
Fot.: Sławomir Sumka, Paweł Piotrowski i Marcin Łada
