23 września 2025 r., przy pomniku upamiętniającym miejsce męczeńskiej śmierci ks. Józefa Stanka, na warszawskim Czerniakowie z udziałem Marcina Łady - wiceprezesa ZG Związku Oficerów Rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej, odbyła się uroczystość poświęcona uczczeniu pamięci jednego z kapelanów Powstania Warszawskiego, męczennika II wojny światowej.
Uroczystość rozpoczęła się hymnem państwowym, po którym doradca prezydenta RP prof. Dariusz Dudek odczytał list Prezydenta Karola Nawrockiego, skierowany do uczestników patriotycznego spotkania.
– Trzy głazy, krzyż, „kotwica” Polski Walczącej – pomnik w miejscu pamięci o reducie Wilanowska – ostatnim punkcie powstańczego oporu w tym rejonie – odznacza się prostotą, która podkreśla tragizm losu ofiar pacyfikacji. A jednocześnie skromność tego upamiętnienia koresponduje z charakterem człowieka, któremu poświęcona jest dzisiejsza uroczystość. Według relacji świadków, ksiądz Józef Stanek był uosobieniem pokory. Zawsze uczynny i ofiarny, z odwagą posługiwał wśród huku pocisków. Odprawiał msze święte, spowiadał w piwnicach i ruinach budynków – kiedy wokół żołnierze Armii Krajowej toczyli bój z niemieckimi okupantami o wolność stolicy i całej Polski. Dla młodego kapelana patriotyzm i głęboka wiara stanowiły nierozerwalną jedność. Dawał temu wyraz podczas nabożeństw, które kończył odśpiewaniem Roty i Mazurka Dąbrowskiego. Był zawsze razem z bliźnimi: powstańcami i cywilami. Wspierał wszystkich duchowo w najtrudniejszych chwilach. I pozostał z nimi aż do końca. Szczególnie poruszające słowa wypowiedział w jednej z homilii: „Krew przelaną w tej wojnie i poniesione ofiary składamy nie tylko ku chwale Ojczyzny, ale i ku chwale Boskiej”. Swoją własną ofiarę złożył, zamęczony przez hitlerowskich oprawców. Śmierć na zawsze połączyła go z tymi, którym służył: poległymi podczas walk i zamordowanymi po zdławieniu powstania na Czerniakowie. Niech świadectwo błogosławionego księdza Józefa Stanka – wyniesionego na ołtarze przez papieża św. Jana Pawła II – umacnia obecne i przyszłe pokolenia naszego narodu w wierności Ojczyźnie i chrześcijańskiemu dziedzictwu. Cześć jego pamięci! – Napisał Prezydent RP.
Męczennik II wojny światowej
Podczas Powstania Warszawskiego ksiądz Stanek, należący do Zgromadzenia Pallotynów, był kapelanem Zgrupowania „Kryska” Armii Krajowej, działał pod pseudonimem Rudy. Udzielał sakramentów, niósł duchowe wsparcie a także organizował niezbędną pomoc medyczną. Pozostał ze swymi podopiecznymi do samego końca, rezygnując z możliwości ewakuacji z Czerniakowa, a swoje miejsce w pontonie odstąpił jednemu z najciężej rannych powstańców. 23 września 1944 roku został wzięty do niewoli przez Niemców, którzy poddali duchownego bestialskim torturom, a następnie dokonali egzekucji, wieszając niezłomnego kapelana na jego własnej stule. W 1999 roku ks. Józef Stanek znalazł się w gronie 108 błogosławionych męczenników II wojny światowej. Jego beatyfikacji dokonał Jan Paweł II.
W kolejnym punkcie uroczystości przemówił do zebranych zastępca dyrektora Biura Prezesa IPN Adam Stefan Lewandowski, który podziękował uczestnikom uroczystości za przybycie w imieniu zastępcy prezesa IPN dr. hab. Karola Polejowskiego.
– Oddając hołd księdzu kapelanowi Józefowi Stankowi, oddajemy również hołd wszystkim tym, którzy przelali krew za niepodległą Polskę – powiedział m.in.
W następnej części uroczystości złożono wieńce i zapalono znicze pamięci. Wieńce złożyli m.in. przedstawiciele Prezydenta RP (prof. Dariusz Dudek), Marszałka Sejmu RP (poseł Aleksandra Leo), a także organizatorzy uroczystości, przedstawiciele: Instytutu Pamięci Narodowej, Instytutu Historycznego Nurtu Niepodległościowego im. Andrzeja Ostoja Owsianego oraz Parafii Świętego Wincentego Pallotiego w Warszawie.
W uroczystości uczestniczyły środowiska patriotyczne m.in. z Okręgu „Opocznik” ŚZŻAK, z Grupy Historycznej „Zgrupowanie Radosław”, a także młodzież szkolna z nauczycielami ze Szkoły Podstawowej im. Błogosławionego Ks. Józefa Stanka w Łapszach Niżnych oraz przedstawiciele Wojsk Obrony Terytorialnej. Wojskową Asystę Honorową pełnili żołnierze Pułku Reprezentacyjnego z Dowództwa Garnizonu Warszawa. Uroczystość prowadziła Joanna Dzieniszewska.
Tekst i fot M.Ł. Źródła: strony internetowe: https://www.prezydent.pl/ oraz https://ipn.gov.pl/ i obsługa własna.
