1 października 2025 r., na pl. Biegańskiego w Częstochowie, z udziałem delegacji Związku Oficerów Rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej, odbyły się uroczystości nadania imienia insp. Józefa Ignacego Wiśniewskiego Placówce Straży Granicznej w Częstochowie.
Związek Oficerów Rezerwy RP reprezentowali: plut. w rez. Artur Wojciechowski z-ca sekretarza ZG i ppor. w rez. dr Ryszard Stefaniak – członek ZG oraz por. Wojciech Kozak.
Związek Oficerów Rezerwy RP czynnie brał udział w zorganizowaniu powyższego przedsięwzięcia. Zarząd Główny podjął Uchwałę nr 2/2025 z dnia 1 marca 2025 r. w sprawie powołania Grupy Inicjatywnej w celu podjęcia działań zmierzających do nadania imienia insp. Józefa Ignacego Wiśniewskiego Placówce Straży Granicznej w Częstochowie oraz pozyskania środków do jej realizacji. W skład tej grupy wchodzili: ppor. w rez. dr Ryszard Stefaniak – Zastępca Prezydenta Miasta – przewodniczący oraz członkowie plut. w rez. Artur Wojciechowski i ppłk. w st. spocz. Krzysztof Tomaszewski.
Podczas uroczystości wręczono wyróżnienia i odznaczenia. W imieniu prezesa ZG płk w rez. Alfreda Kabaty odznaczenia wręczyli ppor. w rez. dr Ryszard Stefaniak i plut. w rez. Artur Wojciechowski. Krzyż Zasługi Związku Oficerów Rezerwy RP „Serve Patriae” („Służyć Ojczyźnie”) odebrał gen. bryg. SG Andrzej Jakubaszek, a Srebrny Medal Za Zasługi dla Związku Oficerów Rezerwy RP – ppłk SG Przemysław Starczewski. Za szczególne wsparcie dla częstochowskiej placówki podziękowanie dla prezesa ZG płk w rez. Alfreda Kabaty z rąk jej Komendanta ppłk SG Przemysława Starczewskiego odebrał plut. w rez. Artur Wojciechowski.
Zasadniczą część wydarzenia poprzedziła msza w jasnogórskiej Kaplicy Cudownego Obrazu, odprawiona przez kapelana Śląskiego Oddziału Straży Granicznej, ks. kpt. SG Artura Suskę.
W uroczystościach wzięli udział m.in. parlamentarzyści, przedstawiciele władzy samorządowej różnych szczebli, reprezentanci służb mundurowych – m.in. Państwowej Straży Pożarnej, Policji i Służby Więziennej. Obecni byli przedstawiciele Wojska Polskiego – 13. Śląskiej Brygady Obrony Terytorialnej, Jednostki Wojskowej Komandosów, Wojskowego Centrum Rekrutacji. Swoją reprezentację miało też sądownictwo, prokuratura i inne instytucje. W imieniu władz samorządowych Miasta Częstochowy w uroczystości uczestniczył zastępca prezydenta Ryszard Stefaniak. Poczty sztandarowe wystawiła młodzież klas mundurowych.
W swoim wystąpieniu komendant Śląskiego Oddziału Straży Granicznej gen. bryg. Andrzej Jakubaszek podziękował gen. bryg. SG Adamowi Jopkowi, który – jako poprzedni śląski komendant – zainicjował tworzenie częstochowskiej placówki dwa lata temu.
Z kolei Ryszard Stefaniak przypomniał postać samego insp. Józefa Ignacego Wiśniewskiego – legionisty Piłsudskiego, wyróżniającego się żołnierza odrodzonej Rzeczypospolitej, jednego z pierwszych odznaczonych Krzyżem Niepodległości, funkcjonariusza Straży Granicznej, dziś spoczywającego na cmentarzu Kule. Ryszard Stefaniak podkreślił m.in., że w obecnym, trudnym czasie istotnym jest, by wzorami dla funkcjonariuszy i patronami jednostek bojowych były postacie, o których przełożeni mawiali, że są wzorami oficerów. A kimś takim był właśnie insp. Józef Ignacy Wiśniewski.
Po uroczystym apelu odczytano decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji o nadaniu imienia częstochowskiej placówce. Akt nadania imienia odebrał jej komendant – ppłk SG Przemysław Starczewski. Symbolicznie odsłonięto tablicę z imieniem patrona.
W uroczystości brały udział Kompania Reprezentacyjna Karpackiego Oddziału Straży Granicznej oraz Orkiestra Morskiego Oddziału Straży Granicznej, która na koniec wykonała Pieśń Reprezentacyjną tej formacji.
Józef Ignacy Wiśniewski urodził się 21 maja 1891 roku w Tarnowie. W polski ruch niepodległościowy angażował się już we wczesnej młodości – działając w Związku Walki Czynnej i Związku Strzeleckim. Brał udział we wszystkich ważniejszych bojach 1 i 5 pułku I Brygady Legionów. Po jej rozwiązaniu wcielono go na pewien czas do wojska austriackiego, a w szeregach Wojska Polskiego znalazł się 1 listopada 1918 roku, najpierw dowodząc kompanią, potem batalionem. Na majora awansował w grudniu 1924 roku. W stan spoczynku przeniesiono go – na jego własną prośbę – 30 czerwca 1930 roku.
Do Straży Granicznej został przyjęty 21 sierpnia 1931 roku jako inspektor. Po służbie w kilku placówkach, 1 lipca 1936 roku został kierownikiem Inspektoratu Granicznego w Częstochowie.
Za wkład w walkę o niepodległość Polski Józef Ignacy Wiśniewski został odznaczony Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Walecznych (trzykrotnie!), a za służbę w Straży Granicznej – Złotym Krzyżem Zasługi i Odznaką Pamiątkową. Zmarł 23 lipca 1937 roku. Spoczywa na częstochowskim cmentarzu Kule. Jego odnowiony nagrobek odsłonięto w maju 2024 roku.
Placówka Straży Granicznej w Częstochowie powstała 1 października 2023 roku w ramach zmian organizacyjnych Śląskiego Oddziału Straży Granicznej w Raciborzu. Obszar jej działania obejmuje, oprócz Częstochowy, powiaty częstochowski, kluczborski, kłobucki, lubliniecki, myszkowski, oleski, tarnogórski z wyłączeniem Międzynarodowego Portu Lotniczego w Pyrzowicach. Aktualnie w placówce służbę pełni kilkudziesięciu funkcjonariuszy, ale w dalszej perspektywie ma ich być nawet ponad 100.
A.W.
Foto: Łukasz Kolewiński – UM w Częstochowie
