31 października oraz 1 listopada 2021 r., na cmentarzu komunalnym oraz parafialnym w Stalowej Woli, odbyła się XI kwesta na rzecz ratowania zabytkowych nagrobków i cmentarza wojennego w Rozwadowie, w której uczestniczyli członkowie Koła Związku Oficerów Rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej w Stalowej Woli.
Kwesta odbyła się w godzinach od 9.00 do 16.00 na obu nekropoliach. Organizatorem jak co roku jest Fundacja "Przywróćmy Pamięć", której pomagają wolontariusze
z różnych stalowowolskich środowisk, do wsparcia akcji dołączyli jak co roku, członkowie Związku Oficerów Rezerwy RP w składzie: Krzysztof Pąk i Mariusz Świeca oraz sympatyk ZOR RP Paweł Rybak, Polowe Drużyny Sokoła, Strażacy OSP Charzewice, harcerki z ZHR Rozwadów, Przewodniczący Rady Miasta Stalowej Woli Stanisław Sobieraj, przedstawiciele Fundacji "Kedyw", a także osoby prywatne, którym nie jest obojętny los cmentarnych zabytków jak i miejsce pamięci narodowej jakim jest cmentarz wojenny w Rozwadowie.
Zbiórki z poprzednich lat pokazały, że odwiedzający obie nekropolie w tych dniach bardzo chętnie wspierają akcję wrzucając dobrowolne datki do puszek. Dzięki temu udało się odnowić w ciągu tych lat, 22 zabytkowe nagrobki i pomniki z końca XIX wieku oraz początku XX wieku. Na cmentarzu parafialnym wpisano do rejestru zabytków 118 nagrobków. Przypomnijmy, że nasza parafialna nekropolia w Rozwadowie jest jednym z najstarszych cmentarzy w Polsce. Starszym niż cmentarze na Powązkach w Warszawie czy Rakowicki w Krakowie. Spoczywają na niej szczątki wielu pokoleń znanych mieszkańców Rozwadowa i okolic, którzy zapisali się na kartach historii naszej małej Ojczyzny. Z kolei, cmentarz wojenny w Rozwadowie powstał w 1914 roku podczas I wojny światowej i był największym cmentarzem spośród 22 w Okręgu Tarnobrzeskim. Pochowano na nim ponad tysiąc żołnierzy z I wojny światowej różnych narodowości: Polaków, Czechów, Węgrów, Rosjan czy Włochów. W czasie II wojny światowej cmentarz był ponownie użytkowany. We wrześniu 1939 roku pochowano tutaj poległych lub zmarłych od ran żołnierzy Wojska Polskiego. W tym roku, dzięki ubiegłorocznej kweście oraz dotacji uzyskanej z Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Przemyślu, a także Gminy Stalowa Wola odnowiono trzy zabytkowe nagrobki. Jeden z końca XIX w. oraz dwa z początku XX w. Wszystkie prace są prowadzone za zgodą Delegatury Konserwatora Zabytków w Tarnobrzegu pod kierunkiem konserwatora dyplomowanego pani mgr Jadwigi Bąk. Po zakończeniu prac są one odbierane przez komisję w skład, której wchodzi konserwator oraz pracownicy Urzędu Miasta. W następnym roku planujemy rozpocząć również prace renowacyjne na cmentarzu wojennym przywracając mogiły pochowanych żołnierzy. Dzięki zebranym funduszom zostaną uratowane kolejne zabytki, pomniki naszej historii.
Krzysztof Pąk
