W grudniu 2022 r., ukazała się książka „Żołnierze granatowej armii. Sylwetki policjantów Policji Państwowej II RP”. Jej autorami są Michał Krzysztof Wykowski, Stanisław Wojciech Wykowski i Zbigniew Bartosiak, a jednym z partnerów wydania jest Związek Oficerów Rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej.
Michał Krzysztof Wykowski jest członkiem honorowym, a Stanisław Wojciech Wykowski członkiem zwyczajnym Związku Oficerów Rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej.
Obaj działają także w Warszawskim Stowarzyszeniu Rodzina Policyjna 1939 roku, gdzie pełnią funkcję prezesa i sekretarza Zarządu Głównego. Związek Oficerów Rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej od wielu lat ściśle współpracuje ze Stowarzyszeniem Rodzina Policyjna 1939 roku. Współautorem książki jest także Zbigniew Bartosiak – pracownik naukowy Akademii Nauk Stosowanych Gospodarki Krajowej w Kutnie, członek Warszawskiego Stowarzyszenia Rodzina Policyjna 1939 roku.
Publikacja została poświęcona policjantom Policji Państwowej II RP oraz ich rodzinom, które od lat dziewięćdziesiątych XX wieku, zaznaczyli aktywnie swoją obecność w Klubie Historii Policji Państwowej II RP oraz w Warszawskim Stowarzyszeniu Rodzina Policyjna 1939 roku, działając społecznie na rzecz pielęgnacji pamięci o swoich krewnych i bliskich. Jest formą należnego hołdu i szacunku, który autorzy wyrażają policjantom Policji Państwowej, ale także rodzinom policjantów, niosących w życiu ciężar utraty swoich ojców będących w służbie II RP.
W pierwszej części publikacji, autorzy kreślą historyczny rys powstania Policji Państwowej, utworzonej w oparciu o kadry osobowe byłych trzech zaborów, opisują mężne postawy policjantów podczas wojny polsko – bolszewickiej, codzienną służbę w ochronie granic II RP, etos służby w okresie dwudziestolecia międzywojennego oraz udział policjantów w wojnie obronnej 1939 roku. W pracy autorzy podnoszą kwestie narodowego wymiaru tragedii zbrodni Katyńskiej, dokonanej w istotnej części na funkcjonariuszach Policji Państwowej. Ukazują sylwetki oddanych sprawie Polski funkcjonariuszy Policji Polskiej Generalnego Gubernatorstwa, działających w tragicznych okupacyjnych warunkach, w niepodległościowym podziemiu m. in. Państwowym Korpusie Bezpieczeństwa i innych organizacjach, zgodnie z polską racją stanu, płacąc za to najwyższą cenę.
Autorzy w publikacji przypominają także tych, którzy przeżywszy wojnę, ścigani byli na podstawie dekretu z 31 sierpnia 1944 roku tzw. „Sierpniówki”, zostali aresztowani lub zamęczeni podczas długotrwałych śledztw prowadzonych przez UB.
W drugiej części praca, zawiera dziewięćdziesiąt rozbudowanych not biograficznych polskich policjantów, z uwzględnieniem także aspektu ich rodzin, z opisaniem przebiegu policyjnej ale również wojskowej służby oraz okoliczności śmierci. Wskazuje także indywidualne wojenne i powojenne losy wdów i dzieci zamordowanych policjantów. Ukazuje często dramatyczne losy oraz nadzieję w żmudnym procesie dociekania prawdy historycznej, w długich powojennych latach, z konsekwencją prowadzone przez rodziny zamordowanych.
Publikacja jest wkładem autorów w przywracanie zbiorowej pamięci o tragicznej historii granatowej armii, powikłanych losach jej funkcjonariuszy, którym podczas okupacji niemieckiej i służby w Policji Polskiej Generalnego Gubernatorstwa, przyszło zderzyć się często z dramatycznymi wyborami.
To historie służby zapomnianych Bohaterów, którzy w okresie międzywojnia tworzyli podwaliny pod ponad stuletnią historię funkcjonowania polskiej Policji, to swoiste nadanie im nowego życia.
Recenzentami naukowymi publikacji są: prof. dr hab. dr h.c. Andrzej Misiuk z UW oraz dr hab. Zbigniew Białobłocki z ANSGK w Kutnie.
M.K.W.
S.W.W.
