29 kwietnia 2025 r., Marcin Łada - Wiceprezes Zarządu Głównego Związku Oficerów Rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej, uczestniczył w uroczystościach 80. rocznicy wyzwolenia przez wojska amerykańskie Oflagu VII A w Murnau w Bawarii.
Marcin Łada – Wiceprezes ZG i jednocześnie Prezes Koła ZOR RP w Starych Babicach, był członkiem delegacji z Gminy Stare Babice, która na zaproszenie władz Gminy Murnau am Staffelsee oraz Konsulatu Generalnego Rzeczypospolitej Polskiej udała się na uroczystości.
Wśród członków delegacji pod wodzą Wójta Gminy Stare Babice Sławomira Sumki znajdowali się także: Jacek Kłopotowski – Zastępca Wójta, Remigiusz Fijołek – Przewodniczący Rady Gminy, Jarosław Chrapek – Prezes Stowarzyszenia Park Kulturowy Transatlantycka Radiotelegraficzna Centrala Nadawcza i prof. dr hab. Maria Parlińska – przedstawicielka Gminnej Rady Seniorów.
Wyjazd do Murnau, gdzie podczas II wojny światowej w niewoli, w Oflagu VII A przebywało ponad 5 tys. polskich oficerów, w tym 30 generałów, planowany był od wielu miesięcy. Okazja do odwiedzenia Murnau nadarzyła się na wiosnę br., bowiem 29 kwietnia zorganizowano tam uroczystości związane z 80. rocznicą wyzwolenia oflagu przez wojska amerykańskie. Po wcześniejszym nawiązaniu kontaktu z Konsulatem Generalnym RP w Monachium delegacja otrzymała zaproszenie na uroczystość jubileuszową.
Śladami Bohatera walk w Babicach
Większość oficerów przebywających w oflagu VIIA przeżyła lata niewoli. Na zawsze jednak pozostał w bawarskiej ziemi mjr. Jacek Decowski – Bohater z Babic, który zmarł w Murnau 5 lipca 1941 r. To właśnie szczególnie Jemu przedstawiciele delegacji pragnęli oddać hołd, dziękując za niezwykłą postawę męstwa okazaną w obliczu przeważających sił wroga. Trzeba wiedzieć, że pozycja Babice/Boernerowo, której obroną dowodził mjr. Decowski z III bat. 26 pp., była we wrześniu 1939 r. zachodnią rubieżą obronną Warszawy i przez niektórych badaczy historii określana jest mianem warszawskich Termopil.
Grób majora Jacka Decowskiego znajduje się na Cmentarzu Parafialnym w Murnau. Na grobie, na granitowej płycie umocowano wykonaną z brązu czapkę wojskową majora z orłem w koronie, krzyż Virtuti Militari i inskrypcję w językach polskim i niemieckim: Majorowi Jackowi Decowskiemu Bohaterskiemu Dowódcy Reduty Babice broniącej zachodniej części Warszawy w 1939 r. Rodacy. Widnieją tam także herby Gminy Stare Babice i Związku Oficerów Rezerwy RP.
Podjęliśmy przed laty to zadanie
Idea upamiętnienia mjr. Jacka Decowskiego pamiątkową tablicą zrodziła się w Kole ZOR RP ok. 15 lat temu. Pomysł wykonania tablicy z wojskową czapką i Krzyżem Virtuti Militari zaproponował płk Kazimierz Dymek (dawny mieszkaniec gminy Stare Babice). Marcin Łada podjął się tego zadania, kilkukrotnie jeździł do Murnau nawiązując kontakt zarówno z władzami tego miasta, jak i z Konsulatem Generalnym RP w Monachium. Po zrealizowaniu wszystkich formalności prawnych i proceduralnych, przy pełnej współpracy z samorządem gminy Stare Babice, oraz władzami polskimi i niemieckimi, tablica została odsłonięta 10 sierpnia 2012 r. Działo się to podczas międzynarodowej uroczystości, której historycznym już dziś elementem było odsłonięcie dwóch tablic. Pierwszej przed dawnym Oflagiem VII A w Murnau, jako upamiętnienie przebywających tam w niewoli polskich oficerów i drugiej, jako votum dziękczynne na grobie majora Jacka Decowskiego. Tablica przed oflagiem powstała z inicjatywy Polonii Monachijskiej i ówczesnej Konsul Generalnej RP Elżbiety Sobótki, dla której odsłonięcie obu pamiątkowych tablic (podczas jednej uroczystości) było ukoronowaniem jej działalności na zakończenie pracy dyplomatycznej w Niemczech. Jesteśmy bardzo wdzięczni Pani Konsul Generalnej RP Elżbiecie Sobótce za okazaną wówczas pomoc i cieszymy się, że mogliśmy współdziałać przy powstaniu obu tych upamiętnień. Słowa wdzięczności kierujemy również do nieistniejącej już dziś Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, z którą również w tamtym czasie współpracowaliśmy.
Uroczystości rocznicowe
Uroczystości z okazji 80. rocznicy wyzwolenia Oflagu VII A Murnau podzielono na trzy części. Powitanie uczestników i oficjalne przemówienia miały miejsce w Klubie Oficerskim Murnau. Przemawiający akcentowali konieczność wyciągnięcia nauki z historycznych wydarzeń, potrzebę integracji Niemców, Polaków i Amerykanów wokół idei sprawiedliwości i pokoju na świecie oraz propagowanie pamięci o ofiarach wojny i niewoli. Podczas przemówień stronę niemiecką reprezentowali: ppłk Andreas Hadersdorfer – dowódca Batalionu Informatycznego 293 oraz Rolf Beuting – Burmistrz Gminy Targowej Murnau am Staffelsee. Stronę polską reprezentowali Rafał Wolski – , Konsul Generalny RP i Sławomir Sumka – Wójt Gminy Stare Babice. Głos zabrali także mjr US Army Matthew Barnes oraz Zvi Eldar, syn polskiego oficera żydowskiego pochodzenia, ppor. Feliksa Rzeczyńskiego.
Z Klubu Oficerskiego zebrani udali się przed koszary Werdenfels, gdzie w czasie wojny mieścił się oflag, tam wspólnie odmówiono modlitwy ekumeniczne. Przed pamiątkową tablicą poświęconą polskim jeńcom złożono wieńce i kwiaty, zapalono także znicze. W dalszej części uroczystości zwiedzono zabytkowe koszary. Szczególne wrażenie na zebranych wywarł plac apelowy, z którego rozciągał się imponujący widok na Alpy. Ten sam widok ponad 80 lat temu podziwiali polscy oficerowie, tęskniąc za krajem, niepokojąc się o losy rodzin i marząc o wolnej Polsce. Nie wszystkim dane było powrócić do Ojczyzny…
Trzecią część uroczystości wypełniła wizyta na cmentarzu parafialnym w Murnau, gdzie w polskiej kwaterze spoczywają jeńcy wojenni, którzy zmarli w Murnau i okolicach w latach 1939-47. Tam również modlono się w ich intencji. Upamiętniono Bohaterów, składając wieńce, kwiaty oraz zapalając biało-czerwone znicze. Uroczystość zgromadziła przedstawicieli władz lokalnych i potomków polskich oficerów, którzy przybyli do Murnau z wielu rejonów świata. Obecny był Konsul Generalny RP Rafał Wolski wraz z przedstawicielami Konsulatu. Czuło się niezwykłą atmosferę przyjaźni pomiędzy przybyłymi, których jednoczyła wspólnota rodzinnych doświadczeń, a także miłość do polskiej historii i jej bohaterów.
Bardzo serdeczne były również spotkania z dawnym Burmistrzem Murnau dr Michaelem Rappem i Dyrektorką Archiwum Miejskiego w Murnau dr Marion Hruschką, z którymi współpracowaliśmy w czasach odsłonięcia pamiątkowych tablic. Spotkanie po latach sprawiło nam wiele radości.
Czy będzie ciąg dalszy?
W kolejnym dniu po uroczystościach rocznicowych delegacja z gminy Stare Babice spotkała się w ratuszu z Burmistrzem Murnau Rolfem Beutingem. Podczas spotkania zaprezentowano działalność obu gmin i omawiano perspektywy wzajemnej współpracy. Za kilka miesięcy przewiduje się kolejne spotkanie szefów obu gmin. Mamy nadzieję, że będziemy mogli również jako ZOR RP współpracować z gminą Murnau w dziedzinie historii. Warto aby tam jeździła nasza młodzież, poznawała wspólnie polską i niemiecką historię i budowała świat oparty na pokoju i przyjaźni. Tego nam wszystkim potrzeba.
Z wyrazami wdzięczności
Pamiątkowe tablice mają to do siebie, że mogą być uszkadzane. Niestety taki los spotkał również tablicę majora Jacka Decowskiego. Naprawialiśmy ją w poprzednich latach siłami naszych przyjaciół, podobne działania planowaliśmy wykonać osobiście również teraz. W przeddzień uroczystości, po blisko 15 godzinach jazdy mikrobusem ze Starych Babic do Murnau, pierwsze kroki skierowaliśmy na cmentarz. Mieliśmy przygotowane wszystkie narzędzia, kleje i inne niezbędne elementy. Jakież było nasze zaskoczenie i radość gdy okazało się, że tablica jest już pięknie wyremontowana! Wszystko było gotowe na uroczystości! Serdeczne podziękowania za to wspaniałe działanie kierujemy do Pana Konsula Generalnego Rzeczypospolitej Polskiej Rafała Wolskiego i do pracownika Konsulatu Pana Łukasza Bukały.
Organizatorami uroczystości rocznicowych w Murnau byli: władze miasta Murnau am Staffelsee, Bundeswehra, Batalion Informatyczny 293, Konsulat Generalny RP w Monachium, a także Centralne Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach Opolu. Serdeczne podziękowania za współdziałanie składamy Panu Konsulowi Generalnemu RP w Monachium Rafałowi Wolskiemu.
Tekst i foto: Marcin Łada
